Na pewno wielokrotnie miałaś/eś okazję uczestniczyć w tzw. burzy mózgów podczas zebrania w pracy lub spotkania ze znajomymi. Pojawia się jakiś problem, wyzwanie i ktoś proponuje ten znany powszechnie sposób dyskusji. No właśnie, czy na pewno znany?

Burza mózgów to klasyczna technika rozwiązywania problemów, wymyślona na początku lat czterdziestych XX wieku przez pracownika reklamy Alexa Osborna. Chociaż jest powszechnie znana, większość uczestników często nie jest świadoma jej podstawowych zasad.

1. Nie oceniaj – każdy pomysł jest dobry i żadnego nie powinniśmy odrzucać.
2. Im więcej, tym lepiej – wytwórzmy jak najwięcej pomysłów, bez względu na ich jakość.
3. Współdziałaj – nie ma pomysłów moich, czy twoich, każdy z nich może być uzupełniany i rozwijany przez każdego.
4. Każdy zgłoszony pomysł powinien zostać zapisany przez moderatora na tablicy – aby rozwijać go podczas kolejnych etapach pracy.

Przypomnij sobie burze mózgów, w jakich dane Ci było uczestniczyć – czy grupa przestrzegała tych reguł? Ile razy mniej odważny kolega siedział cicho z tyłu, bo bał się, jak reszta oceni jego pomysł. Może był to pomysł genialny, a nawet nie miał szansy wyjść na wierzch? Przecież nie każdy innowator musi być ekstrawertykiem. Przypomnij sobie, ile razy ktoś skrytykował rzucony pomysł, oczywiście w trosce o dobro projektu. Nie chcemy narazić się innym, chcemy, aby nas lubiano, więc wolimy się nie wychylać. Efekt jest taki, że uczestnicy wykazują się konformizmem, grupa osiąga jednomyślność, wszyscy są zadowoleni, ale to już nie jest burza mózgów.

Solomon Asch w słynnym eksperymencie psychologicznym udowodnił, że opinie innych ludzi wpływają na nas bardziej niż nam się wydaje. Po krótce: pokazał uczestnikom najpierw jeden odcinek, a potem trzy inne i poprosił ich, aby wskazali, który z tych trzech odcinków jest tej samej długości co pierwszy. Wyniki były zaskakujące. W grupie eksperymentalnej, w której asystenci eksperymentatora specjalnie wskazywali błędną odpowiedź, 2/3 nieświadomych niczego uczestników ulegało presji grupy i również odpowiadali błędnie. Asch zinterpretował ten wynik jako objaw lęku przed odrzuceniem i pragnieniem bycia akceptowanym. Eksperyment dotyczył porównywania odcinków, ale ten sam mechanizm działa w każdej innej sytuacji, również o poważniejszym znaczeniu.

Dlatego biorąc udział w kolejnej burzy mózgów zapytaj uczestników o to, czy znają zasady i akceptują je. Dopiero wtedy macie szansę na wypracowanie prawdziwie innowacyjnych rozwiązań waszego problemu. Istnieją również sposoby, które ograniczają wpływ grupy i poprawiają efektywność burzy mózgów, ale o tym w kolejnym wpisie.

 

Do czytania:

• Necka E., Orzechowski J., Słabosz A., Szymura B., 2008, Trening twórczości, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk
• Aronson E., 2000, Człowiek istota społeczna, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa

 

O autorce:

Katarzyna Marciniak - z pasji, z doświadczenia i ze szkół (w tym także szkoły życia) pomaga innym jako nauczyciel emisji głosu, socjolog, specjalista od marketingu, komunikacji oraz budowania wizerunku. Ale kiedy trzeba potrafi zamienić się w stylistkę, makijażystkę, operatora kamery oraz reżyserkę filmową i reporterkę radiową ;) Założyła i prowadzi Akademię głosu i wizerunku IMAGETON.