Gdy kogoś cytujesz, jak powiesz: „w cudzysłowie” czy „w cudzysłowiu”?

Jeśli wybierasz drugą opcję, wybierasz tę niepoprawną wersję. Niestety, wiele osób tak wybiera. Muszę się przyznać – mnie również zdarzało się wybierać źle. Teraz staram się pilnować i mówić, że coś jest w cudzysłowie. Powtarzam sobie w myślach „w cudzym słowie albo w rowie”.

Dlaczego ten cudzysłów sprawia tyle problemów? Funkcjonuje w polszczyźnie od XVIII w., a taki jakby nie nasz, cudzy jakiś. Po co on nam w ogóle? Otóż przydaje się. Umieszczamy w cudzysłowie cytaty lub słowa w innym kontekście niż zwyczajowy. Chociaż nie potrzebujemy cudzysłowu dla przenośni ani dla słów potocznych.

Odmieńmy zatem ten cudzysłów, bo cudzysłowu można nie używać, ale można się cudzysłowowi przyjrzeć, z cudzysłowem się zaprzyjaźnić i zacząć mówić: „w cudzysłowie”. 

	Liczba pojedyncza	Liczba mnoga
Mianownik (kto? co?)	cudzysłów	cudzysłowy
Dopełniacz (kogo? czego?)	cudzysłowu	cudzysłowów
Celownik (komu? czemu?)	cudzysłowowi	cudzysłowom
Biernik (kogo? co?)	cudzysłów	cudzysłowy
Narzędnik ((z) kim? (z) czym?)	cudzysłowem	cudzysłowami
Miejscownik ((o, w) kim? (o, w) czym?)	cudzysłowie	cudzysłowach
Wołacz (-)	cudzysłowie	cudzysłowy

 

A jak już jesteśmy w tym temacie, warto wiedzieć, jak zapisujemy cudzysłów. W języku polskim używamy tzw. cudzysłowu apostrofowego podwójnego („”), przykładowo: „coś tam, coś tam”. Gdy pojawia się konieczność umieszczenia cudzysłowu w środku cytowanego zdania, wykorzystujemy cudzysłów ostrokątny (»«): „coś tam »wewnątrz« czegoś”. Takie są zasady w języku polskim. Ale w dobie globalizacji i urządzeń z oprogramowaniem zagranicznym (ech, znowu ten cudzy, obcy byt), pojawia się cudzysłów ‘brytyjski’, «francuski» albo “amerykański”, a razem z nimi dylemat, którą wersję wybrać…

No cóż, każdy dzień jest pełen trudnych wyborów ;)

Aha, jeśli kończymy zdanie, to kropkę stawiamy po zamknięciu cudzysłowu.

Powiedziała: „Będzie dobrze”.
Zapytała: „Będzie dobrze?”.
Krzyknęła: „Będzie dobrze!”.

 

 

O autorce:

Katarzyna Marciniak - z pasji, z doświadczenia i ze szkół (w tym także szkoły życia) pomaga innym jako nauczyciel emisji głosu, socjolog, specjalista od marketingu, komunikacji oraz budowania wizerunku. Ale kiedy trzeba potrafi zamienić się w stylistkę, makijażystkę, operatora kamery oraz reżyserkę filmową i reporterkę radiową ;) Założyła i prowadzi Akademię głosu i wizerunku IMAGETON.