Ze sztuką wystąpień publicznych wiąże się umiejętność dyskusji, czy to na zakończenie prezentacji, czy - w bardziej zaawansowanej formie - podczas debaty. Jak się zachowywać, jak wyglądać, co i jak mówić, aby przekonać do siebie odbiorców? Przede wszystkim do każdego wystąpienia, w tym do debaty, należy się dobrze przygotować. Oczywiście, jeśli myślimy o zwycięstwie. Zatem od czego zacząć? Najlepiej od pięciu najważniejszych zasad.

Zadbaj o swój wizerunek

Zmysł wzroku jest najważniejszym zmysłem odbioru rzeczywistości, dlatego wygląd, mimika, gestykulacja i postawa są podstawowym przedmiotem oceny wystawianej przez widzów (odbiorcy debat radiowych siłą rzeczy koncentrują się na brzmieniu głosu i argumentacji). Nie polecam jednak wprowadzania dużych zmian w wizerunku w ostatnim momencie – nie będziesz się czuł naturalnie, co widzowie odbiorą jako niepewność lub zagubienie. Jeśli nie chodzisz nigdy w krawacie, lepiej go nie zakładaj – będzie Ci ten krawat bardziej przeszkadzał, niż pomagał. Przeanalizuj wcześniej swoje mocne i słabe strony. Możesz nagrać swoje wystąpienie na kamerę lub poprosić o opinię kogoś zaufanego, kto wystawi Ci szczerą ocenę. Wykorzystaj tę wiedzę podczas debaty - podkreślaj swoje plusy i trzymaj w ryzach minusy.

Panuj nad emocjami

Debata to spór, to konfrontacja poglądów. Jeśli nasze opinie niczym się nie różnią, organizacja debaty nie ma sensu, wyjdzie z tego tylko przyjazne poklepywanie się po plecach. Dlatego musisz zaakceptować, że podczas debaty mogą wystąpić nieoczekiwane sytuacje, a adwersarz będzie Cię chciał wyprowadzić z równowagi. Jednak cokolwiek się wydarzy, przede wszystkim zachowaj spokój i zapanuj nad wzbierającymi emocjami. Pomoże Ci to w koncentracji i wymyśleniu celnej riposty, a dodatkowo zapewni przychylność odbiorców. Warto wiedzieć, że umiejętność zachowania spokoju jest niezwykle wysoko punktowana, bo ludzi irytują kłótliwi dyskutanci i pieniacze. Dobra rada: przygotowując się do debaty zadaj sobie wszystkie pytania, których się obawiasz i przygotuj sobie dobre odpowiedzi.

Stosuj celną argumentację

Pamiętaj, że nie wystarczy mieć rację, trzeba umieć do niej przekonać. Nie chodzi jednak o przekonanie naszego przeciwnika w debacie. To widzowie są najważniejsi, to w ich oczach powinieneś wygrać. Dlatego warto przed każdym wystąpieniem dowiedzieć się jak najwięcej o publiczności – kim są Twoi odbiorcy, jaką mają wiedzę, jakie są ich oczekiwania. Dobierając tematy odwołuj się do ich doświadczeń, a jeśli chcesz przytoczyć statystyki - używaj obrazowych przykładów. Bądź empatyczny - postaw się w położeniu widza i zapytaj: „Czy spodobałby mi się ktoś, kto mówi o tym w taki sposób?”.

Słuchaj, nie przerywaj i mów krótko

Uważniej słuchaj argumentów przeciwnika, możesz notować, a potem nawiązuj do tego co mówi. Pozwól przeciwnikowi skończyć myśl, nawet jeśli mówi bez sensu - niech ten bezsens wybrzmi. Jeśli wpadasz komuś w słowo, zrób to krótko i celnie, a potem się wycofaj. Mów konkretnie, unikaj długich wstępów i kończ wypowiedź bez zwłoki. Odbiorcy docenią, że przechodzisz od razu do sedna, a dzięki temu, że mówisz krótko i bez dygresji, zapamiętają to, co masz do powiedzenia.

Bądź pewny siebie

Niech odbiorcy poczują, że jesteś na właściwym miejscu. Chcesz być odebrany jako ekspert – zachowuj się jak ekspert, chcesz być prezydentem – działaj jakbyś nim był. Ludzie chcą poczuć, że są w dobrych rękach, że wiesz co robisz, dlatego zapewnij ich o tym. Staraj się być jak najbardziej naturalny - zyskasz większą wiarygodność i sympatię. A sympatia widzów wyzwala tzw. efekt aureoli – pozytywne pierwsze wrażenie sprawia, że automatycznie przypisywane są nam kolejne pozytywne cechy. A wtedy już tylko krok do zwycięstwa.

 

Do czytania:

• Legutko P., 2009, Sztuka debaty, czyli jak się nie dać, Wydawnictwo WAM, Kraków

 

O autorce:

Katarzyna Marciniak - z pasji, z doświadczenia i ze szkół (w tym także szkoły życia) pomaga innym jako nauczyciel emisji głosu, socjolog, specjalista od marketingu, komunikacji oraz budowania wizerunku. Ale kiedy trzeba potrafi zamienić się w stylistkę, makijażystkę, operatora kamery oraz reżyserkę filmową i reporterkę radiową ;) Założyła i prowadzi Akademię głosu i wizerunku IMAGETON.